اوراق وقف؛ اوراق بهادار با نامی است که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین (زمان احداث پروژه) منتشر می‌شود و به واقفینی که قصد مشارکت در طرح‌های عام المنفعه را دارند واگذار می‌گردد. به بیان دیگر، اوراق وقف؛ اوراق بهادار غیر انتفاعی است که براساس قرارداد صلح به منظور وقف منتشر می‌گردد، دارنده اوراق (مصالح) بخشی از اموال خود را بر اساس قرارداد صلح در اختیار بانی(متصالح) قرار می‌دهد تا وی همراه سایر اموال صلحی، طرح عام‌المنفعه‌ای را احداث کرده، سپس از طرف صاحبان اوراق وقف شرعی نماید.

الگوی عملیاتی اوراق وقف

با توجه به اینکه طرح وقف جمعی در دو مرحله انجام می‌گیرد، بر این اساس مدل عملیاتی اوراق وقف نیز در دو دوره ساخت و واگذاری طی مراحلی به شرح ذیل خواهد بود.

وقف1

الف. مراحل دوره ساخت پروژه

بانی (سازمان اوقاف) با شناسایی نیازها و اولویت‌های ملی یا منطقه‌ای اقدام به تعیین پروژه عام‌المنفعه می‌نماید. سپس با مشاوره امین (نهاد نمایندگی ولی فقیه در سازمان اوقاف)، مؤسسه توسعه سرمایه‌گذاری موقوفات کشور را که از زیر مجموعه‌های سازمان اوقاف است به عنوان واسط (ناشر) جهت انتشار اوراق وقف و تأمین مالی پروژه عام‌المنفعه انتخاب می‌کند.
واسط (ناشر) با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به انتشار اوراق وقف در مبالغ مختلف نموده از طریق بانک‌های عامل‌ و مؤسسات خیریه به توزیع اوراق می‌پردازد. انتخاب مؤسسات خیریه بدان علت است که اولاً این مؤسسات بدنبال انجام امور خیریه بوده و حاضرند توزیع اوراق را به صورت تبرعی عهده‌دار شوند ثانیاً مردم به مؤسسات خیریه معروف اعتماد داشته و و این عاملی برای تشویق بیشتر مردم به این امر است.

بانک عامل و مؤسسات خیریه با واگذاری اوراق وقف به مردم نیکوکار اقدام به جمع آوری وجوه می‌نمایند. قابل توجه است که در هنگام توزیع اوراق بین مردم، قرارداد صلح فی‌مابین سازمان اوقاف و مردم منعقد شده و مردم با پرداخت مبالغ مورد نظر، آن را به منظور احداث پروژه معین به سازمان اوقاف صلح می‌نمایند.
بانک عامل و مؤسسات خیریه وجوه جمع‌آوری شده را به «واسط» و سازمان اوقاف و امور خیریه تحویل می‌دهند.
در این مرحله بانی (سازمان اوقاف)، واسط (مؤسسه توسعه سرمایه‌گذاری موقوفات کشور) و امین (نهاد نمایندگی ولی فقیه در سازمان اوقاف) به تعیین مدیر پروژه اقدام ‌می‌کنند. تا زیر نظر امین (ناظر) پروژه را احداث نماید.
پس از تعیین مدیر پروژه، بانی (سازمان اوقاف) متناسب با پیشرفت پروژه و با تایید امین (ناظر)، وجوه جمع آوری شده را جهت ساخت پروژه به مدیر پرداخت می‌نماید.

ب. مراحل دوره واگذاری پروژه

وقف2

۷. پس از پرداخت وجوه، ناظر در مراحل مختلف ساخت و تکمیل پروژه و نحوه‌ی تخصیص هزینه ها نظارت نموده تا پروژه با بالاترین کیفیت تکمیل شود و مدیر پروژه آخرین بخش هزینه ساخت را دریافت نماید.
۸. پس از ساخت و تکمیل پروژه، مدیر آن را به سازمان اوقاف و امور خیریه تحویل می‌دهد.
۹. پس از تحویل پروژه به سازمان اوقاف، نماینده ولی فقیه در سازمان اوقاف، اقدام به اجرای صیغه وقف می‌نماید. در این مرحله در صورت امکان حضور واقفین، خود آنها و در غیر این صورت نمایندگی ولی فقیه در سازمان اوقاف به نیابت از آن‌ها صیغه وقف را جاری می نماید.
۱۰. بعد از اجرای صیغه وقف و تحقق وقف، پروژه جهت بهره‌برداری به متولی واگذار می‌گردد.