اجاره به شرط تملیک عقدی است که در آن شرط می‌شود مستأجر در پایان مدت اجاره و در صورت عمل به شرایط مندرج در قرارداد، عین مستأجره را مالک گردد. عقد اجاره به شرط تملیک، ترکیبی از دو عقد اجاره و بیع می‌باشد؛ و در ارتباط با این‌که اصالتاً این عقد، اجاره است یا بیع، حقوق‌دانان نظرات مختلفی را ارائه داده‌اند. به هرحال چه این عقد را اجاره بدانیم و چه بیع، اجاره به شرط تملیک ویژگی دو عقد بیع و اجاره را در خود دارد و این دو عقد با یک شرط ضمنی، به هم پیوند می‌خورد و عقد اجاره به شرط تملیک را به وجود می‌آورد. با توجه به این‌که عقد اجاره و بیع هر دو از عقود لازم می‌باشند، لذا عقد اجاره به شرط تملیک عقدی لازم و طرفین متعهد به انجام تعهدات خود طبق عقد می‌باشند و در غیر از موارد خیارات، حق فسخ ندارند. در عقد اجاره به شرط تملیک، ابتدا تمامی احکام عقد اجاره جاری می‌شود. سپس باید احکام شروط ضمن عقد رعایت گردند و در نهایت احکام بیع در آن جاری می‌شود. شایان ذکر است که بعضی فقهاء‌، صحت اجاره به شرط تملیک را منوط به وجود قصد جدّی طرفین عقد نموده‌اند. اجاره به شرط تملیک از لحاظ حقوقی عبارت از شرط بیع در ضمن عقد اجاره است که با پرداخت تمام اقساط، مستأجر (مشروط له ) مالک عین مستأجره می‌شود.

عقد اجاره به شرط تملیک از مباحث جدید است که در کتب فقهی و قانون مدنی کمتر از آن بحث شده است و در رساله‌های عملیه و نوشته‌های محشین حقوق مدنی نیز تحت عنوان مسائل جدید مطرح شده است. این اصطلاح ابتدا در آیین‌نامه مصوب ۲۶ آبان ۱۳۶۱ شورای پول و اعتبار و بعد از آن در قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب شهریورماه ۱۳۶۲ عنوان شد.